Θράσος εποχής

Θεματικές: Ενάντια στον κομμουνισμό - Κείμενα του Βασίλη Σαμαρά

Π.Σ 342 – 21/06/97

Στην “Ελευθεροτυπία” της 13/06/97, στη στήλη του βιβλίου, ο Γιώργος Σταματοπουλος παρουσιάζει το βιβλίο του Α. Στίνα “ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΟΠΛΑ”. Γράφει (ο Γ.Σ.) μεταξύ άλλων:
“Το βιβλίο του Α. Στίνα… καταγράφει μερικές αλήθειες που αποσιωπούνται κυρίως από τα κομμουνιστικά κόμματα, ειδικά για τις ‘εκκαθαρίσεις’ όσων κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης δήλωναν διεθνιστές και ειρηνιστές.”

Συνεχίζοντας, (ο Γ.Σ.) μας λέει πως “ο Στίνας λέει με θάρρος τη γνώμη του για τον ρόλο του ΕΑΜ…” και παραθέτει σχετικά αποσπάσματα (σελ. 79 του βιβλίου):

“Όλη η πολιτική και πολεμική δραστηριότητα του ΕΑΜ εναντίον των αρχών κατοχής δεν είχε άλλο λογικό σκοπό απ’ αυτόν. Να εμποδίσει την οικειότητα, τη φιλική επαφή, την ανθρώπινη σχέση ανάμεσα στον πληθυσμό και στους Ιταλούς και Γερμανούς στρατιώτες. Να πνίξει στη γέννησή του καθετί που θα μπορούσε να αφυπνίσει την ανθρώπινη ή την ταξική συνείδηση των σφαζόμενων μεταξύ τους μαζών για τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών τους.”

Και συνεχίζοντας (ο Γ.Σ.) μας λέει πως “είναι ζόρικο να ισχυρίζεσαι ότι σε περιοχές που δεν υπήρχαν αντάρτες, οι άνθρωποι δεν γνώρισαν την κτηνωδία των αρχών κατοχής με τη μορφή σφαγών και μαζικών εκτελέσεων, εμπρησμών χωριών.”

“Σαφώς δεν τάσσεται”, επιμένει ο Γ.Σ., “εναντίον της Εθνικής Αντίστασης.” (Αλλοίμονο.) Και για του λόγου το αληθές, παραθέτει σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο (σελ. 129):

“Ασφαλώς υπήρξαν ηρωικές πράξεις και γενναίοι μαχητές, δίχως όμως να υποπτεύονται πως έδιναν τη ζωή τους για να διατηρηθεί η κοινωνία της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης, των προνομίων και της αλληλοσφαγής των λαών.”

Α, ναι. Υπάρχει και μια δόση Καστοριάδη, ο οποίος, προλογίζοντας το βιβλίο, καταφέρεται εναντίον της “απάθειας, της ιδιωτικοποίησης, της ανευθυνότητας, του εγκλωβισμού του καθενός στον μικρούλη του ατομικό χώρο…” Και για να το λέει ο Καστοριάδης, έτσι θα ‘ναι. Τα ξέρει καλά αυτά τα χαρακτηριστικά. “Από τα μέσα.”

Το βιβλίο, είναι αλήθεια, δεν το έχουμε διαβάσει. Τα όσα όμως παραθέτει ο εκλεκτός δημοσιογράφος είναι αρκετά. Πολύ περισσότερο που δεν είναι η πρώτη φορά που δημοσιοποιούνται παρόμοιες απόψεις, ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο.

Προσφέρονται, μάλιστα, για πολλαπλή ανάγνωση. Θα περιοριστούμε, ωστόσο, σε όσα μας επιτρέπει η οικονομία αυτής της εφημερίδας.

Κατ’ αρχήν, θα θέλαμε να τους “ευχαριστήσουμε” όλους αυτούς. Τον Πάμπλο (Μ. Ράπτη), τον Α. Στίνα κ.ά. Τους εκλεκτούς δημοσιογράφους που μας τους παρουσιάζουν και άλλους παραπλήσιους. Όπως και να το κάνουμε, αλλιώς είναι να λέμε εμείς κάποια πράγματα και αλλιώς να τα λένε από μόνοι τους διάφοροι τροτσκιστές “διεθνιστές” “του Αρχείου” κλπ.

“Χρειάζεται θάρρος”, σημειώνει ο Γ.Σ., και “κουράγιο” για να πει κανείς κάποια πράγματα σαν αυτά που λέει ο Α. Στίνας.

Όχι δα! Στην πραγματικότητα, χρειάζεται περίσσεια αναίδεια για αυτή την αντιστροφή των εννοιών που επιχειρεί ο “εκλεκτός” δημοσιογράφος με τις πλάτες του Τεγόπουλου. Δεν έχουν, άλλωστε, όλοι εκείνα τα προσόντα που να τους επιτρέπουν να πλασάρουν το θράσος για θάρρος. Την καθ’ όλα δηλαδή βολική (και “αποδεκτή” από το σύστημα) άποψη σαν έκφραση “κουράγιου”.

Δηλαδή, ποιος δεν γνωρίζει ότι τέτοιου είδους απόψεις έχουν σεβαστό “αντίκρισμα” στο χρηματιστήριο “αξιών” του συστήματος; Γιατί αν ήταν πραγματικά θαρραλέες, δεν θα έβρισκαν κανένα βήμα στα αστικά ΜΜΕ.

Ας δούμε, όμως, τι είναι αυτό που “αποσιωπούν τα κομμουνιστικά κόμματα.” Πράγματι, τα “κομμουνιστικά” κόμματα των τελευταίων δεκαετιών “αποσιώπησαν” κάποια πράγματα, και όχι μόνο αυτά στα οποία αναφέρεται ο Α.Σ. Είναι, όμως, μια άλλη συζήτηση αυτή, που δεν τον αφορά.

“Ευτυχώς”, ωστόσο, εμφανίζονται κάθε τόσο διάφοροι σαν τον Α.Σ. να μας τα θυμίζουν. Ή σαν τον Πάμπλο, που μέμφεται τους Ρούσβελτ και Τσόρτσιλ για τη συμμαχία τους με τον Στάλιν. (Ενώ παρακαλούσε τους Άγγλους ο… Χίτλερ.)

Επί της ουσίας

Είναι πραγματικά άχαρο ν’ αναφέρεται κανείς στην τραγωδία της Κατοχής ή στο έπος της Εθνικής Αντίστασης με αφορμή το παραλήρημα ανθρωπάκων σαν τον Α.Σ. Όμως, πολύ σύντομα και έτσι, για τους νεότερους που δεν έχουν βιώσει μήτε καν τον απόηχο των γεγονότων:

Στην πραγματικότητα, όλα αυτά δεν σημαίνουν – στο πολιτικό επίπεδο – παρά ένα και μόνο πράγμα. Την άρνηση, την εναντίωση στη γραμμή της πάλης ενάντια στον ναζιφασισμό (ζήτημα με πολλές πλευρές, όχι πλήρως διευκρινισμένες ακόμα). Στο πρακτικό πεδίο, σήμαινε την άρνηση της πάλης ενάντια στον κατακτητή, την υπονόμευση αυτής της πάλης στο όνομα ενός “διεθνισμού” που δεν είχε και πολλά να ζηλέψει από τον αντίστοιχο “διεθνισμό” των μαυραγοριτών, για να μην πούμε των συνεργατών των κατακτητών.

Όσο για το “επιχείρημα” περί του τι προκάλεσε τι, αισθανόμαστε ότι διαπράττουμε ένα είδος ασέβειας και μόνο που το απαντάμε. Αλλά, είπαμε, ας όψονται οι νεότεροι.

Έτσι λοιπόν, δεν ήταν η Κατοχή που προκάλεσε την Αντίσταση, αλλά η Αντίσταση ήταν που προκάλεσε την Κατοχή και τα δεινά της!

Όχι σαν επιχείρημα (δεν χρειάζεται), αλλά έτσι για την ιστορία: Τον χειμώνα του ’41 πέθαναν χιλιάδες από την πείνα και το κρύο στην Αθήνα, χωρίς ακόμα να έχει ξεκινήσει η ενεργή μαζική αντίσταση.

Αν το δούμε λοιπόν και από την ηθική του πλευρά, όλοι αυτοί φτύνουν τα εκατομμύρια των νεκρών του αντιφασιστικού αγώνα ασφαλείς οι “θαρραλέοι” (τα θρασίμια) στην αγκαλιά των Τεγόπουλων, των Λαμπράκηδων και των ευαγών τους ιδρυμάτων.

Κι από κοντά ο Καστοριάδης. “Διεθνιστής” στα σίγουρα. Διεθνής η αναγνώριση του ρόλου του από το σύστημα. Διεθνής και η προβολή του από τα ΜΜΕ. Πολυτελής τρόφιμος του διεθνούς πρυτανείου, πρόθυμος πάντα για πάσα (διεθνή) υπηρεσία.

Υπάρχει, ωστόσο, ένα ερώτημα. Όχι σε σχέση με τις προθέσεις και τους στόχους του συστήματος. Δεν είναι η πρώτη (ούτε και θα ‘ναι η τελευταία) φορά που το σύστημα ανασύρει σεσηπωμένα πτώματα για να κάνει τη δουλειά του. Αλλά χρειάζεται μια εξήγηση και γι’ αυτό το αβυσσαλέο μίσος ενάντια στο κίνημα, ενάντια σε ό,τι πιο ζωντανό κι ελπιδοφόρο ανέδειξε αυτή η χώρα (αλλά κι ο κόσμος συνολικά).

Εμείς εδώ δεν θα πούμε ούτε για χαφιέδες ούτε για άλλα τέτοια τρομερά. Θα περιοριστούμε να σημειώσουμε πως η μικροαστική αντίληψη, στις ακραίες της εκφάνσεις, μπορεί να φτάσει σε απίστευτα διεστραμμένες και εκτρωματικές μορφές.