Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Μικρό μόνο μέρος του μεγάλου σκανδάλου

Το μεγάλο σκάνδαλο στην αγροτική παραγωγή

Η αγροτική παραγωγή παραμένει ένας τομέας με συγγένεια με προ-καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Εντάσσεται ωστόσο όλο και περισσότερο στις μέρες μας σε καθαρά καπιταλιστικές σχέσεις. Ιδιαίτερα σε τομείς που προσφέρονται για εντατική (βιομηχανοποιημένη) αντί εκτατικής (βόσκηση κοπαδιών) παραγωγή, με ταυτόχρονη επιτάχυνση της συγκέντρωσης, η διαδικασία πλήρους καπιταλιστικοποίησης έχει προχωρήσει σε παγκόσμια κλίμακα.

Μάλιστα στις πιο υπανάπτυκτες χώρες η προσφορά εργατικής δύναμης με εξευτελιστικούς όρους (δεν έχει υπάρξει σ’ αυτές εργατικό κίνημα για να «θεμελιώσει» έστω τα στοιχειώδη), δίνει τη δυνατότητα για τεράστιες επενδύσεις. Η χρήση υψηλής τεχνολογίας και η στυγνή εκμετάλλευση εργατών γης και φυσικών πόρων με όρους αποικιοκρατίας, καθώς και η δυνατότητα καταστροφής της φύσης χωρίς κοστοβόρους περιορισμούς, είναι το έδαφος για την παραγωγή, με υψηλή κερδοφορία, τροφίμων και άλλων προϊόντων της πρωτογενούς παραγωγής από ισχυρές πολυεθνικές σε εκτεταμένες εκτάσεις της Αφρικής, Ινδίας, Βραζιλίας κ.ο.κ. Ένα σημαντικό κομμάτι, με εκατομμύρια προλετάριους της εποχής μας, θα το συναντήσουμε σ’ αυτές τις γεωργικές επιχειρήσεις. Οι συγκεκριμένες πολυεθνικές έχουν την έδρα τους κυρίως σε ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις και δραστηριοποιούνται σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Ωστόσο, στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού το όπλο των τροφίμων ωθεί τα ιμπεριαλιστικά κέντρα σε πολιτικές τέτοιες που στοχεύουν σε γεωργική παραγωγή και στο μητροπολιτικό έδαφος. Σ’ αυτό το πλαίσιο δίνονται οι επιδοτήσεις και στηρίζεται η αγροτική παραγωγή. Στις ΗΠΑ (πρώτη και σε εξαγωγές γεωργικών προϊόντων) αλλά και στην Ε.Ε. που η Κ.Α.Π. (Κοινή Αγροτική Πολιτική) είναι η πιο παλιά κοινή πολιτική και είναι αυτή που οδήγησε στο ξεκλήρισμα της φτωχομεσαίας αγροτιάς στη χώρα μας. Μέσα από τις επιδοτήσεις κανοναρχείται η αγροτική πολιτική, που βασικός της στόχος είναι χαμηλές τιμές, όσο το δυνατόν, στα αγροτικά προϊόντα σαν φτηνή πρώτη ύλη ή και σαν σημαντικά εμπορεύματα των super market και της αλυσίδας διακίνησης. Φυσικά, για τους εργαζόμενους με τους μισθούς πείνας τα πάντα είναι πανάκριβα.

Μιλώντας για το μεγάλο σκάνδαλο απλά θα λέγαμε πως αυτό έγκειται στο γεγονός πως αυτοί που παράγουν όλο τον πλούτο των τροφίμων, του βαμβακιού κ.ο.κ. δεν έχουν οι ίδιοι ούτε να φάνε, ούτε να ντυθούν, ούτε τα στοιχειώδη μιας ανθρώπινης διαβίωσης. Οι περιπτώσεις της Μανωλάδας, της Ιεράπετρας και των εργατών στην ιχθυοκαλλιέργεια στη χώρα μας, με καθημερινούς τραυματισμούς και θανατηφόρα ατυχήματα, είναι χαρακτηριστικά μιας πραγματικότητας στο χωράφι που κρύβεται στο ράφι του ανυποψίαστου καταναλωτή εργαζόμενου της πόλης που και από τη μεριά του ζει την ακρίβεια των τροφίμων και λέει το λάδι λαδάκι.

Στη χώρα μας (και όχι μόνο) παραμένουν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες (κυρίως) αυτοαπασχολούμενοι μικροί και μικρομεσαίοι αγρότες που επίσης μοχθούν στον καυτό ήλιο, στην παγωνιά και τη βροχή και ο μόχθος τους καταληστεύεται από τους ισχυρούς του κλάδου των αγροεφοδίων και της διακίνησης των προϊόντων τους (μεγαλέμποροι, βιομηχανία τροφίμων, super market, κ.ο.κ.)

Παρότι η έννοια αγροτιά έτσι όπως είχε κάποτε πολιτογραφηθεί στη χώρα μας, υπάρχει πλέον μόνο σε λίγες περιοχές (λόγω του ξεκληρίσματος, συγκέντρωσης – συγκεντρωποίησης και τουριστικής ανάπτυξης), ωστόσο λόγω ιμπεριαλιστικής εξάρτησης, καθυστέρησης και μικρού κλήρου, υπάρχουν αγροτικές περιοχές και διάσπαρτοι βιοπαλαιστές αγρότες που μοχθούν, με το κράτος να τους κοροϊδεύει με επιδοτήσεις ψίχουλα και με συνεχή εξώθηση από τους όρους λειτουργίας του συστήματος στο ξεκλήρισμα. Τα χωριά ρημάζουν εκεί που δεν υπάρχει τουρισμός και η ζωή των βιοπαλαιστών αγροτών αφήνεται στο έλεος της άγριας αγοράς εφοδίων και αγροτικών προϊόντων.

Η συγκέντρωση χιλιάδων στρεμμάτων και οι καπιταλιστικές επενδύσεις σε κάποιους τομείς γεωργικής παραγωγής (π.χ. σταβλισμένη κτηνοτροφία, ιχθυοκαλλιέργεια, θερμοκήπια) έχουν δημιουργήσει χάσμα κοινωνικό και ανταγωνιστικών συμφερόντων ανάμεσα στους μεγαλο-αγρότες (δίπλα σ’ αυτούς και κάποιες λίγες αξιόλογες καπιταλιστικές επιχειρήσεις), και στην πλειοψηφία φτωχομεσαίων αγροτών. Σ’ όλη αυτή την κατάσταση το μεγάλο σκάνδαλο είναι πως, φτωχομεσαίοι αγρότες και εργάτες γης μοχθούν στις πιο αντίξοες, επικίνδυνες και ανθυγιεινές συνθήκες και ταυτόχρονα στερούνται τα στοιχειώδη για τη διαβίωσή τους. Ακριβώς αυτό, είναι η απάντηση στα φασισταριά και στους κάθε λογής απολογητές του συστήματος, που αναρωτιούνται γιατί τάχα δεν πάνε στα χωράφια οι νέοι, που δε θέλουν να δουλέψουν κ.ο.κ. Το ίδιο φυσικά και στην εργασιακή γαλέρα του τουρισμού και σ’ όλες τις εργασιακές γαλέρες που έχει επιβάλει η επίθεση του κεφαλαίου στην εργασία. Η σκανδαλώδης εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο γνωρίζει μέρες δόξας και ωμής απανθρωπιάς και βαρβαρότητας… Αυτό εν τέλει είναι το σύστημα όταν για την ώρα λείπει η απειλή της ανατροπής του, που όσο υπήρχε, το ανάγκασε σε σημαντικές υποχωρήσεις.

Κάποιες επισημάνσεις γι’ αυτούς που μοχθούν στα χωράφια

Καταρχήν για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Και μόνο το γεγονός πως ο ιστορικός φασίστας, Βορίδης πήρε το υπουργείο ήταν ενδεικτικό της προσπάθειας της κυβέρνησης Μητσοτάκη να προσεταιριστεί τα πιο αντιδραστικά στοιχεία των μεγαλοαγροτών που κυριαρχούν, ελλείψει αγροτικού κινήματος, στην ύπαιθρο και τη λυμαίνονται από κάθε άποψη αξιοποιώντας κατά βάση τη δυνατότητα στυγνής εκμετάλλευσης ξένων εργατών. Η αντιμεταναστευτική ρητορεία από τις ΗΠΑ μέχρι τη Μανωλάδα δε θέλει να διώξει τους μετανάστες που, όπως επισημαίνει ο Στουρνάρας, είναι απολύτως απαραίτητοι για μια σειρά κλάδους της οικονομίας. Το αντίθετο μάλιστα. Τους θέλει πάρα πολύ απλά διαμορφώνει όρους αξιοποιώντας έως και το ρατσισμό για την ακόμη πιο στυγνή εκμετάλλευση και για την επιβολή ενός φασιστικοποιημένου πλαισίου καταστολής απέναντι στις υπαρκτές και συχνά αξιόλογες αντιστάσεις τους. Δες εξεγέρσεις στη Μανωλάδα, αλλά και διεθνώς απεργία εκατομμυρίων στις φυτείες κακάο στην Ινδία κ.ο.κ. Ήδη η εισαγωγή μεταναστών με συμβάσεις με όρους δουλεμπορίου είναι μια διαδικασία που ισχύει και εξελίσσεται…

Με όρους επιχειρείν που καλείται να δουλέψει και ο πιο μικρός αγρότης δε μπορεί να ανταγωνιστεί τον μεγαλοαγρότη, που αξιοποιεί την υπεραξία άλλων που δουλεύουν γι’ αυτόν, ιδιαίτερα όταν ενσωματώνει στην επιχείρησή του ακριβή τεχνολογία, η οποία είναι απρόσιτη στο μικρό καλλιεργητή οπότε το χάσμα γίνεται μεγάλο και απλά ο μικρός και αδύναμος εκτοπίζεται. Έτσι συχνά ο μόνος λόγος που παραμένουν (όσο θα παραμείνουν) κάποιοι αυτοαπασχολούμενοι στα χωράφια τους είναι ο συναισθηματισμός για τη γη των γονιών τους ή για το μόχθο που ήδη έχουν καταβάλει οι ίδιοι. Φυσικά ο συναισθηματισμός ποτέ δε φτάνει. Έτσι η εξίσου και ακόμη πιο στυγνή εκμετάλλευση των εργαζομένων στην πόλη είναι η πραγματικότητα που κρατά ακόμη την πλειοψηφία, δηλαδή κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους του μόχθου στα χωριά, στα χωράφια και τα κοπάδια τους.

Εδώ ακούμε πολλαπλές διακηρύξεις πως τάχα η Ε.Ε. και οι ντόπιες κυβερνήσεις στηρίζουν τους μικρούς για να μην ερημώσει η ύπαιθρος και άλλα ωραία. Πράγματι η ζωή στην ύπαιθρο περιορίζει τις πυρκαγιές λόγω της φροντίδας της γης, ομορφαίνει και κάνει προσβάσιμο τον τόπο, αξιοποιεί μια σειρά πόρους, κ.ο.κ. Όμως όλα αυτά και άλλα πολύ πιο σοβαρά πάνε στην άκρη για να περάσει η πολιτική «όλα στο κεφάλαιο όλα για το κεφάλαιο».

Το νερό άρδευσης γίνεται πανάκριβο για τους φτωχούς αγρότες όταν δε διακόπτεται για να γεμίσουν οι πισίνες και να ποτιστούν τα υδροβόρα γκαζόν στα ξενοδοχεία. Τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες έγιναν υψηλή προτεραιότητα και για να έρθουμε στον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις επιδοτήσεις, αυτές σε πανευρωπαϊκή κλίμακα δίνονται στοχευμένα στις μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις που, είτε μαζεύουν χιλιάδες στρέμματα για τις στρεμματικές ενισχύσεις, είτε είναι αυτές που μπορούν να επενδύσουν σε υποδομές και επιδοτούνται, συχνά μάλιστα, στο μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης.

Μ’ όλα αυτά που συνοπτικά αναφέραμε για μας είναι καθαρό πως ο φτωχομεσαίος αγρότης όχι μόνο δεν έχει κοινότητα συμφερόντων με τον μεγάλο, αλλά αντίθετα όσο προχωράει η συγκέντρωση, τόσο αυτός εκτοπίζεται αδυνατώντας να ανταπεξέλθει στα δεδομένα που δημιουργούνται από τους όρους της συγκεκριμένης αγοράς. Το καπιταλιστικό σύστημα όσο «νοιάζεται» τάχα τους μικρούς του επιχειρείν και τους καλεί να συνεταιριστούν στ’ αλήθεια, δεν είναι με τους συνεταιρισμούς των μικρών, αλλά με τη συγκέντρωση με όρους καπιταλιστικής επιχείρησης και μονοπωλίου στη συνέχεια. Στη συγκέντρωση οδηγεί η ίδια η λειτουργία του συστήματος και φυσικά οι σπουδαίες ιστορικά κολεκτίβες ήταν υπόθεση του σοσιαλισμού και δεν αντιγράφονται.

Όχι στη συκοφάντηση – Ναι στην αντίσταση και πάλη

Αυτή είναι ολοφάνερα η αλήθεια και αυτή την πραγματικότητα στην ελληνική παραλλαγή της ήρθε να υπηρετήσει ο Βορίδης και ο Αυγενάκης με τη σκανδαλώδη διαχείριση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παρατυπίες μέχρι προχθές νομότυπες ανακαλύπτονται στο 1% των αγροτικών Α.Φ.Μ. και σ’ αυτές όσο αφορά το κομμάτι των μικρομεσαίων οι ευθύνες βαραίνουν τη λειτουργία του συστήματος. Ιδιωτικές εταιρείες και μελετητικά γραφεία, ουσιαστικά με κλείσιμο κυβερνητικού ματιού, βάλθηκαν να ξεγελάσουν τους κουτόφραγκους στήνοντας πελατειακές σχέσεις και στερώντας ακόμη και τα ψίχουλα από πραγματικούς δικαιούχους.

Στις πιο σοβαρές κομπίνες με τους αγρο-φεουδάρχες και τους κτηνοτρόφους με τα χιλιάδες πρόβατα τίποτα δεν έγινε χωρίς την κάλυψη του Μπάρμπα στην Κορώνη. Όσο για το 99% των υπόλοιπων αγροκτηνοτρόφων, που στην πλειοψηφία τους οριακά επιβιώνουν στο αγροτικό επάγγελμα, όπως αναφέραμε αυτοί όχι μόνο δε θα πάρουν πίσω τα κλεμμένα, μα θα στοχοποιηθούν και θα ξανασυκοφαντηθούν συλλήβδην με στόχο να καλυφθεί η πολιτική ξεκληρίσματός τους που είναι αποτέλεσμα της πολιτικής όλα στο κεφάλαιο, όλα για το κεφάλαιο. Οι φτωχομεσαίοι αγρότες με φυσικό σύμμαχο τους εργάτες γης αντικειμενικά πρέπει να παλέψουν κόντρα σ’ αυτή την πολιτική. Είτε αυτή προέρχεται κατά κανόνα από την Ε.Ε. και την ΚΑΠ που νοιάζεται για την υπηρέτηση του κεφαλαίου, είτε προέρχεται από τους Βορίδηδες και τους Αυγενάκηδες που εξειδικεύουν κατά το δοκούν και τώρα πιάστηκαν στα πράσα, πρόκειται για πολιτική εχθρική σ’ όλους τους ανθρώπους που μοχθούν στην ύπαιθρο. Αυτό για μας είναι ολοφάνερο, όπως ολοφάνερη είναι και η ανάγκη να ενισχυθούν οι αντιστάσεις αυτών των ανθρώπων. Είναι δοσμένο ότι όσο η εργατική τάξη στις πόλεις καθυστερεί στη συγκρότησή της, τόσο η συγκρότηση αγώνων στην ύπαιθρο που να ξεφεύγουν από το αταξικό πλαίσιο συνδιαλλαγής των αγροτοπατέρων θα έχει όρια. Όμως οι κάθε λογής αντιστάσεις σε κάθε κομμάτι του λαού μπορεί να συμβάλλει τόσο στην υπεράσπιση του δίκιου του, όσο και στη συνολικότερη συγκρότηση των μετώπων πάλης του στην κατεύθυνση ανατροπής της αντιλαϊκής πολιτικής που πλήττει άγρια όλους τους ανθρώπους της δουλειάς.